Κάστρο του Πλαταμώνα

Το Κάστρο του Πλαταμώνα, είναι κάστρο της μεσοβυζαντινής περιόδου και είναι κτισμένο νοτιανατολικά του Ολύμπου, σε θέση στρατηγική που ελέγχει τον δρόμο Μακεδονίας – Θεσσαλίας – Νότιας Ελλάδας. Ο Πύργος του, που δεσπόζει πάνω στην εθνικό οδό, είναι ένα επιβλητικό μεσαιωνικό φρούριο.

Χτισμένο στη θέση της αρχαίας Ηράκλειας, το Κάστρο πέρασε στα χέρια των Φράγκων το 1204 και εξυπηρετούσε τον έλεγχο του περάσματος από τη Μακεδονία στη Θεσσαλία. Στη συνέχεια, το κατέλαβαν οι Βυζαντινοί, που έκαναν πολλές προσθήκες, ενώ τον 14ο αιώνα ακολούθησε η κατάληψη από τους Τούρκους. Το ότι το Κάστρο δεν καταστράφηκε κατά την οθωμανική αυτοκρατορία φαίνεται να οφείλεται στη στρατηγική του θέση. Το 1770 καταλήφθηκε για μικρό χρονικό διάστημα από τους Έλληνες, ενώ βομβαρδίστηκε από τον πλοίαρχο Σταχτούρη το 1897 και εγκαταλείφθηκε από τους Τούρκους. Κατά το Β” Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Γερμανοί προκάλεσαν αρκετές ζημιές.

Στο κάστρο συναντάμε τα τρία βασικά χαρακτηριστικά των μεσαιωνικών φρουρίων: Τον πρώτο περίβολο, τον δεύτερο περίβολο, που αποτελεί και την ακρόπολη και τον κεντρικό πύργο. Ο εξωτερικός τοίχος του κάστρου έχει σχήμα πολυγωνικό.

Στη θέση του Κάστρου τοποθετείται από αρχαίες πηγές και νεότερα ανασκαφικά ευρήματα η αρχαία πόλη Ηράκλειον, η οποία συνεχίζει να υφίσταται μέχρι τους παλαιοχριστιανικούς χρόνους. Η πόλη ήταν χτισμένη πάνω σε πέτρινο λόφο κοντά στις εκβολές του ποταμού Απίλα. Την έκτισαν οι αρχαίοι βασιλιάδες της Μακεδονίας όταν κατέκτησαν την Πιερία. Στα χρόνια 429 – 421 π.Χ. έπεσε στα χέρια των Αθηναίων που προσπαθούσαν να κρατήσουν την εξουσία τους στις αποικίες της Μακεδονίας, κατέχοντας επίκαιρες θέσεις, όπως το Ηράκλειον.Ανασκαφή του 1995 εντόπισε ίχνη ελληνιστικού τείχους (4ος αιώνας) που επιβεβαιώνουν τις απόψεις ότι στη θέση αυτή υπήρχε η αρχαία πόλη Ηράκλειο, “πρώτη πόλις Μακεδονίας…” μετά τα Τέμπη σύμφωνα με πηγή του 360 πΧ.

Σημαντικά ευρήματα αποτελούν ο βυζαντινός ναός του 10ου – 11ου αιώνα,οι οικίες 10ου αιώνα,ο ναός του 18ου αιώνα, το τμήμα ελληνιστικού τείχους και η πύλη στο τείχος του ακροπυργίου

Στο χώρο του κάστρου διατηρείται η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής (η μόνη από τις 5 που υπήρχαν εκεί παλαιότερα) η οποία κατά τουρκοκρατία είχε μετατραπεί σε τζαμί.