Θέση-Γεωγραφία-Γενικά στοιχεία

Η Σκοτίνα είναι χωριό της Πιερίας, με 957 κατοίκους (απογραφή 2001), που ανήκει στο Δήμο Ανατολικού Ολύμπου και είναι έδρα του ομώνυμου Δημοτικού Διαμερίσματος με τρεις οικισμούς και 1.024 κατοίκους.

Ποταμοί και Ρέματα της Σκοτίνας

1. Ποταμός Ζυλιάνα (ο αρχαίος Σύς) μεταξύ Σκοτίνας – Λεπτοκαρυάς

2. Ρέμα Αγίου Νικολάου

3. Ρέμα Αγίου Γεωργίου

4. Ρέμα Παπά μεταξύ Σκοτίνας και Αγίου Παντελεήμονα

Διοίκηση

Το Δημοτικό Διαμέρισμα Σκοτίνας ιδρύθηκε το 1999 με το Νόμο Καποδίστρια. Περιλαμβάνει τρεις οικισμούς και έχει συνολικά 1.024 κατοίκους, με βάση την απογραφή του 2001.

Οι τρεις οικισμοί είναι:

η Άνω Σκοτίνα με 4 Κατοίκους

η Παραλία Σκοτίνας Πιερίας: αναπτυγμένο τουριστικό κέντρο, με 67 κατοίκους.

η Σκοτίνα: η έδρα του Διαμερίσματος, με 957 κατοίκους

Ιστορικοί Οικισμοί:

Αγία Τριάδα Πιερίας

Άγιος Νικόλαος Πιερίας

Βασίλα

Καστανιά η Κάναλος

Μανιάτικα

Σχέδιο Καλλικράτης

Ο Δήμος Δίου – Ολύμπου διαιρείται σε τρεις δημοτικές ενότητες οι οποίες αντιστοιχούν στους τρεις καταργηθέντες δήμους. Πιο συγκεκριμένα :

Λιτοχώρου

Δίου

Ανατολικού Ολύμπου

Κοινότητα Λεπτοκαρυάς

Η Λεπτοκαρυά [ 4.225 ]

Κοινότητα Παντελεήμονος [ 1.187

ο Παντελεήμων [ 34

ο Νέος Παντελεήμων [ 861 ]

η Παραλία Παντελεήμονος [ 292 ]

Κοινότητα Πλαταμώνος — ο Πλαταμών [ 2.197 ]

Κοινότητα Πόρων [ 741 ]

οι Νέοι Πόροι [ 691 ]

ο Άγιος Δημήτριος [ 29 ]

οι Πόροι [ 21 ]

Κοινότητα Σκοτίνης [ 1.024 ]

η Σκοτίνα [ 957 ]

η Άνω Σκοτίνα [ 0 ]

η Παραλία Σκοτίνης [ 67 ]

Εξέλιξη Πληθυσμού

1981 1.200

1991 1.096

2001 1.024

Ονομασία

Η ονομασία, σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή , οφείλεται στα σκουτιά (μάλλινα υφάσματα, σκουτιά), τα οποία φτιάχνονταν στην περιοχή και από τα οποία γίνονταν οι κάπες ή πανιά για τα Ιστιοφόρα πλοία της εποχής [1].

Η Σκοτίνα ονομαζόταν Άνω Σκοτίνα μέχρι το 1965. Ο οικισμός Λείβηθρα έλαβε την ονομασία Σκοτίνα, την ίδια χρονιά.Και η Παραλία Σκοτίνας ονομαζόταν Σκάλα Σκοτίνας. Σε πίνακα του πληθυσμού της Υποδιοικήσεως Κατερίνης του 1913 η Σκοτίνα αναφέρεται με την ονομασία Σκοτείνη και με πληθυσμό Ορθοδόξων 584 συνολικά και 120 οικίες. Ανήκε τότε στο Δήμο Λιτοχώρου.

Ιστορία

Η ιστορική πορεία που ακολούθησαν οι Σκοτινιώτες ξεκινά με την εγκατάλειψη του πρώτου χωριού που είχαν στην περιοχή της Καλαμπάκας του οποίου ακόμα υπάρχουν χαλάσματα όταν το εγκατέλειψαν έκτισαν το καινούργιο τους χωριό στο σημερινό δάσος της Σκοτίνας στη Βερδικούσα στην οποία έμεινε να θυμίζει την ύπαρξη της τα χαλάσματα του οικισμού και το δάσος που φέρει την ονομασία δάσος της Σκοτίνας.Όταν χρειάστηκε να εγκαταλείψουν και αυτό το χωριό κτίσανε το καινούργιο τους χωριό στην σημερινή Άνω Σκοτίνα. Η οικοδόμηση έγινε από Ηπειρώτες τεχνίτες, που σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση έκτισαν και τους οικισμούς του Πηλίου, για να την εγκαταλείψουν και αυτή οριστικά το 1972 χρονιά που μετεγκαταστάθηκε και ο τελευταίος Σκοτινιώτης στην σημερινή Σκοτίνα.Επίσης όπως μας αναφέρει η Λαική Παράδοση του χωριού μας στήν περιοχή «Γκουδροσιώτικο» της «Δοριανής» στην Καλλιπεύκη ήταν ένα μικρό χωριουδάκι, που καταστράφηκε με «την αλλαγή της φύσης». Οι κάτοικοί του πήγαν προς τη Σκοτίνα. Μια άλλη μικρή ομάδα πήγε προς το χωριό της Καλλιπεύκης.Τέλος μετά την επέμβασει του Αλή Πασά των Ιωαννίνων στην περιοχή και την καταστροφή του Χωριού Τζέτζιανή το οποίο ευρίσκονταν μεταξύ Αιγάνης και Πόρρων πολλοί κάτοικοί του ήρθαν να διαμείνουν στην Σκοτίνα.Έτσι έχουμε Ουσιαστικά τρεις μετακινήσεις του χωριού τους αιώνες που πέρασαν και άλλες δύο σοβαρές μετακινήσεις πληθυσμών προς αυτό.

Όπως μαρτυρούν αρχαία λείψανα και οι παραδόσεις, η μετακίνηση και η σύμπτυξη σε ένα χωριό προήλθε ένεκα τον ληστρικών επιδρομών κατά της εποχή των βυζαντινών χρόνων αφού απείχε λίγες μόνο εκατοντάδες μέτρα από το μυχό του Θερμαϊκού κατά τον 14ο -18ο αιώνα.

Η Σκοτίνα αναφέρεται το 1649. Μετά από 30 χρόνια στις 17 Μαΐου του 1670 ,μετέπειτα υπάρχει πληθώρα αναφορών για την Σκοτίνα και τους κατοίκους της και τη συμμετοχή τους στα επαναστατικά κινήματα εναντίον τον Οθωμανών.

Ο αείμνηστος πατριάρχης Καλλίνικος το 1861 παρότρυνε τους συχωριανούς του να μετατοπιστεί το χωριό από το δυσπρόσιτο ύψος των 850μ στην σημερινή τοποθεσία της Σκοτίνας πλησίον του αρχαίου πολιτισμού των Λείβηθρων κοντά στα κτήματά τους

Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας υπήρξε κεφαλοχώρι και στις αρχές του 20ού αιώνα είχε 500 Χριστιανούς Ορθοδόξους.Μεγάλη μορφή,ευεργέτης και καμάρι της Σκοτίνας αποτελεί ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας κ.κ. Καλλίνικος ο οποίος έχτισε την Εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου αγόρασε το χωριό απο τους Τούρκους- γι’ αυτό υπήρξε κεφαλοχώρι- έκτισε το Σχολείο το 1860 και άφησε κληροδότημα στην Ι.Μ. Αγίου Διονυσίου του Λιτοχώρου για τη συντηρησή του και την μισθοδοσία των δασκάλων. Αξίζει να μνημονεύσουμε και τη συμμετοχή του χωριού στην επανάσταση του Ολύμπου με εκπρόσωπους που απέστειλε στην Επαναστατική Επιτροπή του Ευάγγελου Κοροβάγγου

Μετά την παρέλευση μιας εκατονταετίας δέχτηκαν να εγκαταλείψουν το χωριό όπως προέβλεψε ο αείμνηστος Καλλίνικος και να εγκατασταθούν στην σημερινή τοποθεσία της Σκοτίνας κοντά στα κτήματά τους. Η αρχή έγινε το 1890 από 10 περίπου οικογένειες και το 1930 κατήλθαν εκ νέου 60.

Στα χρόνια της Γερμανικής κατοχής αρκετοί κάτοικοι συμμετείχαν στο κομιτάτο των Πόρρων που ιδρύθηκε στους Πόρους το 1941 προβάλλοντας έτσι σθεναρή αντίσταση στους Γερμανούς.

Στην περιοχή της Σκοτίνας βρισκόταν η αρχαία πόλη Λείβηθρα και εικάζεται ότι βρίσκονταν οι αρχαίες πόλεις Πίμπλεια και Λείδηρα , πόλεις που συνδέθηκαν με τη ζωή και το θάνατο του Ορφέα.

Θρησκεία

Από την Σκοτίνα καταγόταν και ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Καλλίνικος ο οποίος χρημάτισε Μητροπολίτης Μυτιλήνης,Θεσσαλονίκης,Πατριάρχης Αλεξανδρείας και Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως αλλά δεν αποδέχτηκε τον θρόνο.

Ο κεντρικός ναός είναι αφιερωμένος στον Άγιο Γεώργιο.

Ο Ιερός Ναός Αγίου Αθανασίου, 17ος αιώνας, πλουσιότατος σε αγιογραφίες(1ο βραβείο Βρυξελλών στις 25.11.1995). με ξυλόγλυπτο τέμπλο επίσης σύμφωνα με την 9η Εφορεία Αρχαιοτήτων η συγκεκριμένη εκκλησία αποτελεί μοναδικό δείγμα κατασκευής από ευτελή υλικά και συγχρόνως αριστουργηματική αγιογραφία στο εσωτερικό της παγκοσμίως και έχει βραβευθεί από την ΕΕ, η Κοίμηση της Θεοτόκου που ανάγεται στα 1862 και κτίσθηκε στα ερείπια παλαιάς εκκλησίαςΤοποθετείτεβορειοδυτικά, λίγο έξω από το παλαιό χωριό. Κτίστηκε το 1656 και ήταν το νεκροταφείο του παλαιού χωριού, ευρίσκεται σε υψόμετρο 750μ.

Στη σημερινή Σκοτίνα βρισκόταν μέχρι τα τέλη του 1930 το Μετόχι της Ιεράς Μονής του Γεννεσίου της Θεοτόκου των Καννάλων. Σημειώνεται ότι το συγκεκριμένο μοναστήρι ανήκε έως το 1986 στην Ιερά Μητρόπολη Κίτρους,Κατερίνης και Πλαταμώνος και με πράξη του Μητροπολίτη Κίτρους Αγαθονίκου παραχωρήθηκε στην Ιερά Μητρόπολη της Ελασσόνας.Τέλος η εν λόγω Ιερά Μονή απέχη απο την Σκοτίνα 15 km σε τοποθεσία όπου πηγάζει ο ποταμός Ζυλιάνα (o επονομαζόμενος στην αρχαιότητα “Σύς”)στον οποίο οφείλει πιθανόν την ονομασία του το Μοναστήρι.

Η Αγία Τριάδα, είναι μονόκλιτη εκκλησία. Εξυπηρετεί κυρίως τους κατοίκους της Ομώνυμης συνοικίας. Κτίστηκε κατόπιν εράνου που πραγματοποιήθηκε στην Αμερική (Η.Π.Α) με συνεισφορές τον αποδήμων ΣκοτινιωτώνΣτυλαίων το έτος 1908. Η θέση της είναι στη νότια άκρη του σημερινού χωριού Σκοτίνα σε υψόμετρο 100μ

Ο Ιερός Ναός Αγίου Αθανασίου, 17ος αιώνας, πλουσιότατος σε αγιογραφίες(1ο βραβείο Βρυξελλών στις 25.11.1995). Τοποθετείτεβορειοδυτικά, λίγο έξω από το παλαιό χωριό. Κτίστηκε το 1656 και ήταν το νεκροταφείο του παλαιού χωριού, ευρίσκεται σε υψόμετρο 750μ.

Ο Άγιος Νικόλαος Θαλαλαίος, γνωστός στους ντόπιους κατοίκους της Σκοτίνας ως “Χαλάλιος” βρίσκεται προς τα βόρεια της Άνω Σκοτίνας ανάμεσα σε πεύκα και καστανιές. Κτίστηκε στα τέλη του 18ου αιώνα και εορτάζει στις 20 Μαΐου. Κάηκε στην μεγάλη πυρκαγιά του 1986 και ξανακτίστηκε .Ευρίσκεται σε υψόμετρο 600μ.

Ο Ιερός ναός Αγίας Παρασκευής, εξωκλήσι με ένα κλίτος. Στα ΝΑ της Κάτω Σκοτίνας αγνώστου του έτος κτίσεως κρυμμένη μέσα σε πυκνή βλάστηση βρίσκεται σε υψόμετρο 100μ.και εορτάζει στις 26 Ιουλίου

Η Παναγιά(Γέννηση της Παναγίας),επί τουρκοκρατίας ήταν μετόχι της Ιεράς Μονής Κανάλων. Λαμπρή γιορτή γίνεται κατά την Παρασκευή της Διακαινησίμου(Ζωοδόχος Πηγή). Τοποθετείτεστην νοτιοδυτική άκρη του σημερινού χωριού σε υψόμετρο 200μ.

Ο Ιερός Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου Άνω Σκοτίνας έργο του Πατριάρχου Καλλινίκου. Γιορτή Δεκαπενταύγουστος. Θέση Στην μέση του παλαιού χωριού. Κτίστηκε το 1862 στην θέση μίας παλαιότερης εκκλησίας. Βρίσκεται σε υψόμετρο 750μ.

Ο Ιερός Ναός Μεταμορφώσεως του Σωτήρος(Χριστού) Σκοτίνας γνωστός στους ντόπιους κατοίκους ως Χριστός είναι και αυτός όπως και ο Άγιος Αθανάσιος πλούσιος σε αγιογραφίες. Θέση δυτικά, λίγο έξω από το σημερινό χωριό Σκοτίνα. Κτίστηκε το 1635 και βρίσκεται σε υψόμετρο 200μ.

Στην κορυφή ανάμεσα στην Κάτω και Άνω Σκοτίνα σώζεται το μικρό εκκλησάκι του Προφήτου Ηλία κτισμένο στα τέλη του 16ου αιώνα. Ερείπια από πάμπολλα ντουβάρια δηλώνουν ότι παλαιότερα εκεί ήταν χτισμένο χωριό. Γιορτάζει στις 20Ιουλίου. Θέση Νότια της σημερινής Σκοτίνας και περίπου στην μέση του δρόμου προς το Παλαιό χωριό σε υψόμετρο 400μ.

Ιερός Ναός Αγίου Ιωάννη Προδρόμου Σκοτίνας, εκκλησάκι πάνω στην κορυφή “Μνημόργια” στα βορειοδυτικά της Κάτω Σκοτίνας. Μονόχωρη μαρμαστρωμένη εκκλησία έργο του ιερέως κ.Γεωργίου Μπιλιάγκα.

Παιδεία

Λειτουργεί τετραθέσιο Δημοτικό Σχολείο και μονοθέσιο νηπιαγωγείο στο ίδιο κτήριο. Το 2007 άρχισαν να λειτουργούν σε συνεργασία με το τμήμα της Νομαρχιακής Λαϊκής Επιμόρφωσης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης του Νομού Πιερίας και τμήματα Λαϊκής Επιμόρφωσης

Στη δεκαετία του ‘ 30 διέθετε δύο Δημοτικά Σχολεία είχε 3 δασκάλους και 144 παιδιά.

Πολιτιστικά

Υπάρχουν:

Η Πολιτιστική κίνηση Σκοτίνας με παρουσία στα πολιτιστικά δρώμενα της περιοχής

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος των απανταχού Σκοτινιωτών Θεσσαλονίκης “Ο Καλλίνικος”με ζωντανή πολιτιστική παρουσία στη συμπρωτεύουσα μεταλαμπαδεύοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τα τοπικά ήθη και έθιμα.

Και τέλος ο Σύλλογος Σκοτινιώτων Αμερικής

Γίνονται προσπάθειες τελευταία για ίδρυση Εκκλησιαστικού Μουσείου και Λαογραφικού Μουσείου απο τους πολιτιστικούς φορείς του χωριού για τη διάσωση της Εκκλησιαστικής και μη ιστορίας μας.

Κάθε χρόνο στην Παραλία Σκοτίνας πραγματοποιούνται οι παρακάτω πολιτιστικές διοργανώσεις στο Κάμπινγκ (πρώην Ε.Ο.Τ):

Βαλκανικό Φεστιβάλ Νέων.

Φεστιβάλ Νέων.

Επίσης στα πλαίσια του Δήμου Ανατολικού Ολύμπου διοργανώνονται στα όμορα με τη Σκοτίνα Δημοτικά Διαμερίσματα τα κάτωθι Φεστιβάλ:

Διεθνές Φολκλορικό Φεστιβάλ.

Φεστιβάλ Ολύμπου.

Αθλητισμός

Από αθλητική άποψη, υφίσταται ο Αθλητικός Όμιλος Σκοτίνας του οποίου η ποδοσφαιρική ομάδα αγωνίζεται στο Β΄ερασιτεχνικό πρωτάθλημα Πιερίας.

Ήθη-΄Εθιμα

Σημείο σταθμός όλων των εκδηλώσεων αποτελεί η εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στης 15 Αυγούστου εκάστου έτους όπου λαμβάνει χώρα ο εορτασμός της εκκλησίας στην Άνω Σκοτίνα με μουσικοχορευτικές και άλλες εκδηλώσεις κατά την ημέρα μετά τον εκκλησιασμό.Ανήμερα βράδυ όλες οι ψησταριές και ταβέρνες του χωριού Σκοτίνας φιλοξενούν παραδοσιακά όργανα και ακολουθεί γλέντι μέχρι πρωίας.

Την εβδομάδα πριν την Κυριακή της Αποκριάς οι κάτοικοι του χωριού ντύνονταν καρναβάλια και γύριζαν παρέες-παρέες τα βράδια στα φιλικά σπίτια και στα καφενεία του χωριού με σκοπό να διασκεδάσουν χωρίς ν’ αποκαλύψουν τα πρόσωπά τους. Στις παρέες αυτές συμμετείχαν άτομα κάθε ηλικίας και οι δρόμοι και οι γειτονιές γέμιζαν κόσμο ,φωνές και γέλια.

Την Κυριακή της Αποκριάς , μόλις έπεφτε το σούρουπο, γινόταν το κάψιμο των κέδρων ή της ΄τσαγκάλας΄ όπως λέγεται στο χωριό.

Παλιότερα η κάθε γειτονιά είχε την ΄τσαγκάλα΄της. Τα τελευταία είκοσι χρόνια όμως υπάρχει μια ΄τσαγκάλα΄ στην αυλή του σχολείου , γύρω από την οποία χορεύουν, ενώ αυτή καίγεται , ντόπιοι και επισκέπτες. Προσφέρονται άφθονο κρασί, ψητή σαρδέλα και πίτες.

Το μεσημέρι της Καθαρής Δευτέρας γινόταν το μεγάλο γλέντι στην πλατεία του χωριού. Η κάθε γειτονιά ή παρέα προσπαθούσε να ετοιμάσει το καλύτερο θέμα για το καρναβάλι. Ο χορός και τα τραγούδια κρατούσαν μέχρι αργά το απόγευμα .

Μετά το κάψιμο των κέδρων πήγαιναν για συγχώρεση στους μεγαλύτερους της οικογένειας. Στους γάμους υπήρχε το έθιμο του φλάμπουρου και διαρκούσε μία εβδομάδα. Στους νιόπαντρους έδιναν συμβολικά χαλβά, ένα κουτάλι, ένα πιρούνι κι ένα πιάτο για το ξεκίνημα του νέου νοικοκυριού .Τέλος στις κηδείες κατά την έξοδο του νεκρού απο το σπίτι ομάδα ανδρών πυροβολούν στον αέρα γιατί νομίζουν ότι ξεπροβοδούν έτσι την ψυχή του.

Οικισμοί

Η ΄Ανω Σκοτίνα (Παλιά Σκοτίνα)

Η ΄Ανω Σκοτίνα (Παλιά Σκοτίνα) είναι εγκαταλελειμμένος σήμερα οικισμός του νομού Πιερίας. Είναι χτισμένη σε υψόμετρο περίπου 600 μέτρων στις νοτιοανατολικές πλαγιές του Ολύμπου και ανήκει στον δήμο Ανατολικού Ολύμπου, στο δημοτικό διαμέρισμα Σκοτίνας. Απέχει περίπου 7km απο τον παραδοσιακό οικισμό του Παλαιού Παντελεήμονα και 12Km απο το χωριό Καλλιπέυκη (Νιζηρός) της Ελασσώνας του Νομού Λάρισας. Διαθέτει ξενώνες,ταβέρνες,εστιατόρια,και προσφέρεται για κάθε μορφή εναλλακτικό τουρισμό όπως ορεινή ιππασία,ορειβασία,πεζοπορία κ.ά.

Εντυπωσιακό είναι το μεγάλο πλατάνι της πλατείας του Παλαιού χωριού της ’νω Σκοτίνας. Εκεί μπορεί κανείς να επισκεφθεί τους Ιερούς Ναούς της Κοιμήσεως Θεοτόκου(1862) και Αγίου Αθανασίου(14ος αι.) με μοναδικό ξυλόγλυπτο τέμπλο και να δει το παλαιό Δημοτικό Σχολείο.

Δημοτική Σχολή (Παλαιό Δημοτικό Σχολείο) Άνω Σκοτίνας

Το 1862 κατα την επίσκεψη του στην γενέτειρα του ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας κ.κ. Καλλίνικος ενδιαφέρθηκε για την εκπαίδευση των συγχωριανών του αλλά και των γύρω χωριών και έκτισε για αυτόν τον σκοπό Δημοτική Σχολή συστήνοντας για αυτό τον λόγο Κληροδότημα ύψους 30.000 οθωμανικών λιρών τα οποία άφησε για ασφάλεια στην Ιερά Μονή Διονυσίου του Ολύμπου έπειτα σύστησε εφορία δια την διαχείριση του ποσού από τους τόκους του οποίου θα καλύπτονταν τα λειτουργικά έξοδα της εν λόγω Σχολής. Από το έτος 1862 έως και το 1912 χρόνια απελευθέρωσης της Περιοχής από τους Τούρκους η Σχολή συντηρούταν από τους τόκους του ποσού που είχε κληροδοτήσει για αυτήν ο Πατριάρχης Καλλίνικος. Έπειτα μετά την απελευθέρωση και την ανάληψη των λειτουργικών εξόδων από το Ελληνικό κράτος το κληροδότημα χρησιμοποιήθηκε για την ενίσχυση του Δημοτικού Σχολείου της Άνω Σκοτίνας έως και την δεκαετία του 1930-1940 οπότε και το εν λόγω κληροδότημα χάθηκε. Το εν λόγω σχολείο υφίστατο κτιριακά έως και την δεκαετία του 1990 οπότε και κατέρρευσε στην θέση του σήμερα ο επισκέπτης θα συναντήσει την προτομή του Πατριάρχου Αλεξανδρείας

Βασίλα

Βασίλα ονομάζεται ένας οικισμός, προς τα δυτικά της Κάτω Σκοτίνας , στο Νομό Πιερίας. Κάποτε αποτελούσε κτήμα της Βασιλικής, θυγατέρας κάποιου ιερέως, του Παπαγιάννη. Η Βασιλική ήταν εκ γενετής ανάπηρη και δεν παντρεύτηκε ποτέ. Στα γεράματα της τη λέγανε “Μανιά Τσιτσίλου” από το Βασίλω-Βασίλου-Τσιτσίλου. Το κτήμα της έλαβε το προσωνύμιο “Βασίλα”, μετά το θάνατό της, προς το τέλος της δεκατίας του ’30 και την αποδοχή του κτήματος της από τους κληρονόμους.

Στις αρχές του 1950, με την πρώτη άφιξη των κατοίκων από την ’νω Σκοτίνα , δημιουργήθηκε ο οικισμός της Βασίλας.Αργότερα δημιουργήθηκαν καταστήματα, όπως για παράδειγμα καφενεία, εστιατόρια κ.ά.ο οικισμός της Βασίλας ακόμη και σήμερα έχει διατηρήσει στο ακέραιο τη φήμη που τον ήθελε τόπο διασκέδασης μετά τη δύσκολη περίοδο της Γερμανικής Κατοχής. Από τα τέλη της δεκαετίας του ΄50 αποτελεί μαζί με τη Σκοτίνα έναν ενιαίο οικισμό.

Άγιος Νικόλαος

Ο Άγιος Νικόλαος είναι ένας οικισμός, προς τα Βορειοανατολικά της Κάτω Σκοτίνας, στο Νομό Πιερίας με 110 κατοίκους. Αρχικά η ονομασία του ήταν Παλιάμπελα λόγω των πολλών αμπελώνων που είχε, μετά επικράτησε η ονομασία ’γιος Νικόλαος απο την Εκκλησία του Οικισμού. Κατοικήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1930 από κατοίκους της ’νω Σκοτίνας και του οικισμού της Αγίας Τριάδας Πιερίας και ειδικά μετά την μαζική φυγή των κατοίκων της κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά και του Εμφυλίου. Από το 1950 και έκτοτε αποτελεί με τη Σκοτίνα ενιαίο οικισμό.

Αγία Τριάδα

Αγία Τριάδα ονομάζεται ένας οικισμός, προς τα νότια της Κάτω Σκοτίνας , στο Νομό Πιερίας. Κατοικήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1930 απο κατοίκους της ’νω Σκοτίναςστην πλειονότητά του Στυλαίοι οι οποίοι φρόντισαν να κτισθεί η εκκλησία της Αγίας Τριάδας μετά απο έρανο που πραγματοποιήθηκε στην Αμερική ,απο όπου πήρε και το όνομα ο παρών οικισμός και ειδικά μετά την μαζική φυγή των κατοίκων της κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά και του Εμφυλίου. Από το 1950 και έκτοτε αποτελεί με τη Σκοτίνα ενιαίο οικισμό.

Παραλία Σκοτίνας

Η Παραλία Σκοτίνας είναι παραθαλάσιος οικισμός με 67 μόνιμους κατοίκους απέχει 6 χιλιόμετρα από τη Λεπτοκαρυά, 1 χιλιόμετρο απο την Παραλία Αγίου Παντελεήμονα (Κάστρο)και 1 χιλιόμετρο απο τη Σκοτίνα ο οποίος προσελκύει παραθεριστές κυρίως από την Ευρώπη. Δεν είναι τυχαίο ότι από ιδρύσεως του θεσμού των γαλάζιων σημαιών της ΕΕ η Παραλία Σκοτίνας βραβεύεται ανελλιπώς κάθε καλοκαίρι. Η παραλία της προσελκύει πολλούς επισκέπτες και παραθεριστές, τους καλοκαιρινούς μήνες.

Αρχαιολογικοί χώροι

Στην παραλία της Σκοτίνας ανακαλύφθηκαν τα ερείπια αρχαίας πόλις η οποία εικάζεται ότι είναι τα Λείδηρα, όπως επίσης και το αρχαιότερο οινοποιείο του κόσμου.

Η πόλη Λείβηθρον βρισκόταν στους πρόποδες του Ολύμπου και στο βόρειο μέρος της Σκοτίνας. Εδώ βρίσκονταν και τα οστά του Ορφέα. Στο Λείβηθρο και στην Πίμπλεια ανακαλύφθηκαν τείχη, τα οποία κτίστηκαν από το Βασιλιά Αρχέλαο της Μακεδονίας, στα τέλη του 5ου π. Χ. αιώνα. Οι κάτοικοι της πόλης μετανάστευσαν στη Βοιωτία , στην περιοχή του βουνού Ελικώνας. Στον Ελικώνα μετέφεραν και τη λατρεία των Μουσών, ενώ το όνομά του οφείλεται σε ποταμό της Πιερίας.

Επίσης ερείπεια αρχαίων οικισμών βρέθηκαν στις τοποθεσίες Κότρις, Λάκα γίδα και Μνημόργια μάλιστα η Λαική παράδοση της Σκοτίνας αναφέρει ότι οι κάτοικοι των δύο αυτών οικισμών πολέμησαν μεταξύ τους με αποτέλεσμα τους νεκρούς τους να τους θάψουν στην σημερινή περιοχή Μνημόργια απο όπου οφείλεται και η ονομασία του.

Κοντά στην Σκοτίνα βρισκόταν και η Αρχαία πόλη Ηράκλειον την οποία τοποθετούν στην περιοχή του κάστρου του Πλαταμώνα.

Τέλος εικάζετε ότι και η αρχαία πόλη Πίμπλεια,βρισκόταν κοντά, την οποία άλλοι τοποθετούν ανάμεσα στο Λιτόχωρο και στην Λεπτοκαρυά και άλλοι Νοτιοδυτικά τον Λειβήθρωνστην σημερινή Σκοτίνα.

Αξιοθέατα

Πηγές

Ήθη και Έθιμα της Σκοτίνας-Λαϊκή Παράδοση ,Ιωάννης Καλιαμπός, Κατερίνη 2004.

Λαική Παράδοση στον Κάτω Όλυμπο-Η Σκοτίνα, Ιωάννης Καλιαμπός,Κώδικας Θεσσαλονίκη 2007.

Εγκυκλοπαίδεια Μαλλιάρης- Παιδεία,

Γιάννης Καζταρίδης, Κατερίνη- Από τη μικρή κώμη στην πολύτροπη πόλη.

Ιωάννης Α.Καλιαμπός “Εκκλησίες-εξωκκλήσια” Σκοτίνας 1986

Βικιπαίδεια, η ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

http://www.pieria-tourism.gr