Ξωκλήσι Αγίου Γεωργίου

Αγιος Γεώργιος

Είναι ένα εξωκλήσι που βρίσκεται βορειοανατολικά της

Νέας Εφέσου. Στην ανατολική είσοδο του χωριού ( Είσοδος από εθνική οδό) λίγο πριν περάσουμε την περιφερειακή τάφρο ένας δρόμος ασφαλτοστρωμένος μας οδηγεί σε ένα σύδενδρο από βελανιδιές. Μέσα σ’ αυτό το μαγευτικό τοπίο του κάμπου του χωριού είναι χτισμένο το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου.

        Πότε ακριβώς χτίσθηκε είναι άγνωστο. Ο Παρθένιος Βαρδάκας στην Περιγραφή Επισκοπικής Περιφέρειας Κίτρους επί Τουρκοκρατίας (σελ. 113) αναφέρει ότι οι κάτοικοι του χωρίου Σπή ή Στουπί διατηρούν έναν ιερό ναό εντός του χωρίου και δύο εξωκλήσια του Αγ. Ιωάννου του Προδρόμου όπου και το νεκροταφείο του χωριού προς δυσμάς σε απόσταση δέκα λεπτών έξω από το χωριό κτισμένο επάνω σε λόφο και ένα εξωκλήσι του Αγ. Γεωργίου. Επομένως μπορούμε να υποθέσουμε ότι το εκκλησάκι υπήρχε και πριν από το 1900.

        Σήμερα δυστυχώς το εκκλησάκι αυτό γκρεμίσθηκε πάρα πολλά δένδρα κόπηκαν χωρίς ποτέ κανένας αρμόδιος να εξηγήσει τον λόγο. Στην θέση του χτίσθηκε ένα νέο εκκλησάκι προς τιμή του Αγίου. Το σημερινό εκκλησάκι είναι χτισμένο στα ερείπια του παλιότερου ναού.                 

     Από άποψης ρυθμού δεν παρουσιάζει κάποιο ξεχωριστό ενδιαφέρον. Είναι μονόκλιτη  Βασιλική με δίκογχη στέγη καλυμμένη με κεραμίδια.  

        Γύρω από το εξωκκλήσι βρίσκονται ερείπια ενός ναού Δωρικού ρυθμού [Clarke 1812]. Γύρω από τον Ναό υπήρχαν ένα μεγάλο τρίγλυφο, ένας κίονας και τα υπολείμματα των θεμελίων του Ναού. Μάσα στα ερείπια βρέθηκαν τρείς επιγραφές. Η μία ανήκε σε ένα μνημείο που έστησε μια γυναίκα για τον άνδρα της.

        Η παλαιότερη εκκλησία  του Αγίου Γεωργίου αυτά του 19ου αιώνα η οποία κατεδαφίστηκε πρόσφατα είχε στο εσωτερικό της, σύμφωνα με τις προφορικές μαρτυρίες, δύο μαρμάρινους κίονες, που συγκρατούσαν τον καβαλάρη της στέγης. Μετά την κατεδάφιση ο ένας από τους κίονες είχε μεταφερθεί – μαζί με ένα άγραφο επιτύμβιο βωμό-στην πλατεία του κάτω χωριού. Στην τοιχοποιϊα της καμένης εκκλησίας ανιχνεύθηκαν οικοδομικά λείψανα από το Μνημείο των Ασπίδων του Δίου. Τελευταία βρέθηκαν επιτύμβιοι βωμοί και Δόμοι. Η συγκέντρωση ενός τόσο μεγάλου όγκου υλικών γύρω από ένα ταπεινό εξωκκλήσι έκανε τον αρχαιολόγο Μ.Μπέσιο να υποπεύεται την ύπαρξη επιχωσμένης παλαιοχριστιανικής Βασιλικής στο σημείο αυτό.

        Κάθε χρόνο, ανήμερα του Αγίου Γεωργίου, το συγκεκριμένο έθιμο που είναι αφιερωμένο στον έφιππο και τροπαιοφόρο Αγιο Γεώργιο αναβιώνει από τον σύλλογο «Το Στουπί». Πριν ξεκινήσουν οι αγώνες οι καβαλάρηδες περνούν μπροστά από το ξωκλήσι του Αϊ-Γιώργη και προσκυνούν την εικόνα του αγίου. Το έθιμο των ιπποδρομιών έχει γίνει θεσμός.

        Στο προαύλιο βρέθηκαν κίονες και πλάκες με επιγραφές Ρωμαϊκής εποχής.