Θέση-Γενικά στοιχεία
Οι Νέοι Πόροι είναι παραθαλάσσιο χωριό της Πιερίας, με 691 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του2001 Αποτελεί πρότυπο πολεοδομικού σχεδίου, καθώς έχει τεράστιους δρόμους και πλατείες. Η ακτή τους είναι η νοτιότερη ακτή της Πιερίας, δίπλα στον παραδοσιακό οικισμό των Παλαιών Πόρων και τον απέραντο και γραφικό υδροβιότοπο, στο βόρειο τμήμα του Δέλτα του Πηνειού. Το ορεινό αυτό χωριό ανακαινίζεται συνεχώς ως καλοκαιρινό θέρετρο.
H απόσταση των Νέων Πόρων από την Κατερίνη είναι 43χλμ.
Από τους Νέους Πόρους περνάει και η αμαξοστοιχία του ΟΣΕ, καθώς υπάρχει σιδηροδρομικός σταθμός.
To 2008 συμφωνήθηκε η επιλογή στρατιωτικής γέφυρας, που θα ενώσει τα παράλια της Πιερίας με το νομό Λάρισας και συγκεκριμένα[τα Μεσσάγαλα με τους Νέους Πόρους
Η κύρια ασχολία στο χωριό είναι οι τουριστικές επιχειρήσεις.
Οι Νέοι Πόροι αποτελούν οικισμό του Δημοτικού Διαμερίσματος Πόρων, του Δήμου Ανατολικού Ολύμπου.
Στο εν λόγω Δημοτικό Διαμέρισμα με 741 κατοίκους συνολικά, περιλαμβάνονται:
” οι Νέοι Πόροι [ 691 κάτοικοι]
” ο ’γιος Δημήτριος Πόρων [ 29 κάτοικοι]
” οι Πόροι [ 21 κάτοικοι ]
Διοίκηση
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΙΕΡΙΑΣ 129.846
1. ΔΗΜΟΣ ΔΙΟΥ- ΟΛΥΜΠΟΥ με έδρα: Λιτόχωρο και Ιστορική Έδρα: Δίον. Πληθυσμός: 27.637
ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΟΛΥΜΠΟΥ 9.374
Δημοτική Κοινότητα Λεπτοκαρυάς 4.225
Δημοτική Κοινότητα Πλαταμώνος 2.197
Τοπική Κοινότητα Παντελεήμονος 1.187
Τοπική Κοινότητα Πόρων 741
Τοπική Κοινότητα Σκοτίνης 1.024
Ονομασία
Η παλαιότερη ονομασία των Πόρων ήταν Πούρλια, λέξη σλαβική (prlja), που σημαίνει λερωμένος. Η ονομασία Πούρλια έγινε Πόροι το 1926.
Η ονομασία Πόροι του χωριού προήλθε σύμφωνα με μία εκδοχή από τη λέξη πόρος, που σημαίνει πέρασμα. Πράγματι, το χωριό χτίστηκε το 1775 κατά την ερήμωση της Παλιόχωρας.
Μια άλλη εκδοχή αναφέρει πως το όνομα των Πόρων προήλθε από το “πόρταξ” που σημαίνει μοσχάρι, επειδή στο βαλτώδες τότε μέρος υπήρχαν πολλά μοσχάρια.
Η άλλη εκδοχή λέει ότι οι Πόροι αναφέρονται στα χρήματα και στην οικονομική άνθηση της περιοχής του Παλιοχωριού.
Σύμφωνα με την παράδοση, στην αρχαιότητα υπήρχε κάποιος ημίθεος, ο Πόρος. Αυτός ερωτεύτηκε παράφορα και έδωσε το όνομά του στον τόπο.
Ιστορία
Οι κάτοικοι του χωριού προέρχονται από τους Παλαιούς Πόρους, σήμερα παραδοσιακή τοποθεσία. Η παλαιά τοποθεσία του χωριού ονομαζόταν Τζέρτζιανη. Εκεί έγινε το 1822 η σφαγή των κατοίκων από τους Τούρκους την Ημέρα της Λαμπρής. Αυτούς τους κρέμασαν στον Πλαταμώνα . Σήμερα στο μέρος που βρισκόταν η Τζέτζιανη σώζονται λίγα μόνο ερείπια σπιτιών.
Έπειτα από την καταστροφή αυτή, οι διασωθέντες πήγαν στην Παλιόχωρα και στη θέση αυτή έχτισαν τα καλύβια τους. Σήμερα υπάρχει στους Νέους Πόρους αγροτική περιοχή που καλείται Καλύβια.
Στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας ένας σημαντικός ναός της περιοχής στήθηκε χάρη στην οικονομική ενίσχυση του Αλή Πασά.
Στη νεότερη Ιστορία οι Πόροι, με την ονομασία “Πούρλια” αποτέλεσαν τσιφλίκι, το οποίο όμως δεν μπόρεσε να προαχθεί σε κεφαλοχώρι.
Το 1918 ήταν τμήμα της Κοινότητας του Πλαταμώνα, με έδρα τον Παντελεήμονα.
Το 1928 οι Πόροι έγιναν έδρα της Κοινότητας και αριθμούσαν 410 κατοίκους.
Το 1913 ανήκαν στο Δήμο Λιτοχώρου και είχαν 40 οικίες και 305 Ορθοδόξους κατοίκους.
Το Δημοτικό Σχολείο των Πόρων τη δεκαετία του ‘ 30 είχε 78 μαθητές και 1 δάσκαλο.
Στις 17 Απριλίου 1941 οι Ναζί μπήκαν στον Πλαταμώνα.
Στους Πόρους καταστράφηκαν αρκετά σπίτια, ενώ το 1945 ιδρύθηκε το Εθνικό Κομιτάτο Πόρων.
Στα ίδια μέρη ’γγλοι κι αντάρτες του ΕΛΑΣ το 1943 -1944 προσπαθούσαν να διακόψουν το πέρασμα των γερμανικών τρένων και έλαβαν χώρα άγριες μάχες στον Εμφύλιο Πόλεμο μεταξύ ένοπλων κι άοπλων αντιπάλων, αν εκτιμηθεί η αναγραφή 9 ονομάτων ως “σφαγιασθέντες” επάνω στο ηρώο της Πούρλιας.
Στις αρχές του 1950 οι κάτοικοι επέστρεψαν στο χωριό, καθώς το είχαν εγκαταλείψει λόγω του Εμφυλίου Πολέμου.
Το πρόβλημα με τις συχνές κατολισθήσεις αλλά και η ανάγκη για καλύτερη ζωή έκαναν τους Ποριώτες να μεταφερθούν σε άλλη περιοχή και να ιδρύσουν τον οικισμό Νέοι Πόροι, από το 1976.
Το 1978αυξήθηκε το κύμα της μετανάστευσης των κατοίκων από τους Παλιούς Πόρους στους Νέους Πόρους και σταδιακά ο νέος οικισμός αναπτύχθηκε τουριστικά.
Θρησκεία
Ο κεντρικός ναός του χωριού είναι αφιερωμένος στην Αγία Μαρίνα, ενώ στους Παλαιούς Πόρους υπάρχει και η Ζωοδόχος Πηγή, ο Ναός των Αποστόλων, ο Προφήτης Ηλίας, οι ’γιοι Ανάργυροι, η Αγία Παρασκευή και η Αγία Τριάδα, όπου και το Κοιμητήριο. Τα ξωκλήσια του Αγίου Νικολάου και του Αγίου Δημητρίου αξίζει επίσης να αναφερθούν.
Ο κεντρικός ναός του χωριού είναι αφιερωμένος στην Αγία Μαρίνα, ενώ στους Παλαιούς Πόρους υπάρχει και η Ζωοδόχος Πηγή, ο Ναός των Αποστόλων, ο Προφήτης Ηλίας, οι ’γιοι Ανάργυροι, η Αγία Παρασκευή και η Αγία Τριάδα, όπου και το Κοιμητήριο. Τα ξωκλήσια του Αγίου Νικολάου και του Αγίου Δημητρίου αξίζει επίσης να αναφερθούν.
Τεράστιο ενδιαφέρον παρουσιάζει το Πανηγύρι της Ζωοδόχου Πηγής, στους Παλαιούς Πόρους και στη θέση Παλιοχώρι, σε υψόμετρο 1.300 μ.
Παιδεία
Το Δημοτικό Σχολείο των Πόρων τη δεκαετία του ‘ 30 είχε 78 μαθητές και 1 δάσκαλο.
Σήμερα στους πόρους υπάρχει μονοθέσιο νηπιαγωγείο και τριθέσιο Δημοτικό Σχολείο. Τα παιδιά των Πόρων πηγαίνουν στο Γυμνάσιο του γειτονικού Πλαταμώνα και στο Λύκειο της Λεπτοκαρυάς.
Πολιτιστικά
Αθλητισμός
Οι Ν.Πόροι διαθέτουν 2 γήπεδα ποδοσφαίρου
Η τοπική ομάδα, ο Ποσειδών Νέων Πόρων, έφτασε μέχρι και τη Β΄ εθνική κατηγορία, για να υποβιβαστεί λίγο αργότερα. Σήμερα υπάρχει η Αθλητική Ένωση Πλαταμώνα- Πόρων- Παντελεήμονα, με την επωνυμία “Ποσειδών”.
Στους Παλαιούς Πόρους διεξήχθη την άνοιξη του 2008 ο πρώτος αγώνας του διεθνούς Κυπέλλου ορεινής ποδηλασίας OUTSPORTS
Ήθη-΄Εθιμα
Οικισμοί
Υδροβιότοπος των Νέων Πόρων
Ο Υδροβιότοπος των Νέων Πόρων βρίσκεται στο βόρειο μέρος του Δέλτα του ποταμού Πηνειού. Είναι ένας τόπος με μεγάλη βιοποικιλότητα και οικολογική αξία. Η χλωρίδα του περιλαμβάνει πάνω από εξακόσια (600) είδη φυτών που κατατάσσονται σε πέντε μεγάλες κατηγορίες: εκτάσεις με πλατάνια, σκλήθρα, φτελιές κ.ά., εκτάσεις με αρμυρίκια (θαμνώνες), εκτάσεις με παλιούρι (θαμνώνες), εκτάσεις με καλαμώνες και εκτάσεις με αμμόφιλη και άλλη βλάστηση, κυρίως αγριολούλουδα. Η πανίδα του αποτελείται από αποδημητικά πουλιά, για τα οποία είναι ο μεγαλύτερος μεταναστευτικός σταθμός της Ανατολικής Ηπειρωτικής Ελλάδας. Εκεί ζουν επίσης διακόσια εικοσιπέντε (225) μόνιμα υδρόβια πτηνά και άλλα είδη ορνιθοπανίδας, όπως τα αρπακτικά του γειτονικού Κάτω Ολύμπου. Υπάρχουν τριάντα εφτά (37) είδη ψαριών (το τυλινάρι, το γυφτόψαρο, κ.ά.), ενώ πιθανολογείται η παρουσία άλλων έντεκα (11) ειδών. Η πανίδα συμπληρώνεται από ορισμένα συνηθισμένα αμφίβια και ερπετά είδη. ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Η περιοχή αυτή έχει περιληφθεί στον Επιστημονικό Κατάλογο «ΦΥΣΗ 2000» (NATURA 2000) και έχει χαρακτηρισθεί Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά στην Ελλάδα. Δεν έχει όμως ακόμη ενταχθεί σε κάποιο επίσημο ειδικό καθεστώς προστασίας. Η Δασική Υπηρεσία έχει οριοθετήσει εκεί καταφύγιο άγριας ζωής συνολικής έκτασης 4.000 στρεμμάτων.
http://www.pieria-tourism.gr
Αξιοθέατα
Κοντά στο χωριό βρέθηκαν σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα (τάφοι), όπου έγιναν λαθρανασκαφές το 2007.
Πηγές
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σ. Τσιλιάκος, Νέοι Πόροι: γεωγραφική – ιστορική – θρησκευτική – τουριστική και λαογραφική Επισκόπηση/ – Νέοι Πόροι, 1986.
Αφήστε μια απάντηση